عود
عود : ساز عود در گروه سازهای زهی – زخمهای قرار میگیرد، طول آن تقریبا ۸۵ سانتی متر است و هنگام نواختن به صورت افقی روی ران پا گذاشته میشود.این ساز در حقیقت نوعی سمبل تاریخی برای سازهای ایرانی به شمار میآید و از آن در موسیقی سنتی خاورمیانه و شرق آفریقا استفاده میشود.
ریشه نام عود یا بربط
ریشه نام عود (و عمو زاده هم لغتش، لوت) برای این ساز ناشناخته است. لغت عربی العود یک تکه باریک از چوب شبیه به شکل یک کلش را مشخص می کند. شاید به مضراب چوبی که در قدیم و به صورت سنتی برای نواختن عود استفاده می شد، اشاره می کند. یا به باریکه های چوب مورد استفاده برای پشت ساز یا صفحه صدای چوبی که آنرا از سایر سازهای مشابه با بدنه های پوستی متمایز می کرد. تحقیقات توسط یک محقق چنین نشان می دهد که ممکن است لغت عود به سادگی یک لغت عاریه گرفته از لغت فارسی رود باشد که به معنای یک ساز سیم دار یا لوت بوده است.
اجزاء و ساختمان عود (بربط)
اجزاء عود عبارتند از :
صفحه
کاسه
(عودهای ترکیه دارای کاسه کوچک و ایرانی متوسط و عربی بزرگ) می¬باشد.
سیم¬گیر
شبکه (خورشیدی)
سیم¬ها
دسته
شیطانک
گوشی¬ها
سرپنچه
پل¬های زیر صفحه
مضراب
این ساز گلابی شکل دارای شکمی بزرگ و دسته آن کوتاه است که در بالای دسته دارای شکستگی می¬باشد. دسته آن بسیار کوتاه است به طوری که قسمت اعظم طول سیمها در امتداد شکم قرار گرفته است. سطح رویی از جنس چوب است که بر آن پنجره¬های مشبک و ۳ گل ساز به طور متقارن نسبت به هم وجود دارد و کاسه به صورت ترکه¬ای ساخته می¬شود و گاهی نیز به صورت یک تکه است. جنس چوب کاسه معمولاً از چوب گردو یا افرا می¬باشد.
عود فاقد دستان است و خرک ساز بسیار کوتاه و تا اندازه¬ای کشیده است که به دو صورت ثابت و متحرک ساخته می¬شود. معمولاً عود دارای ۱۰ سیم یا ۵ سیم جفتی است. تعداد سیمهای عود مختلف است و بنا به سلیقه نوازندگان می¬باشد.
گوشی¬های عود کاملاً به عقب خمیده است و در اطراف جایگاه بر روی دسته مستقر می¬باشد. سیم بست روی قسمت تحتانی بدنه طنین قرار داردکه فونکسیون خرک را بر عهده میگیرد.
عود توسط مضراب نواخته می¬شود که معمولاً در سه اندازه کوچک ، متوسط و بزرگ می¬باشد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
Want to join the discussion?Feel free to contribute!