سازدهنی

سازدهنی : تولید صوت در این نوع سازها نتیجه ارتعاش یک زبانه از جنس فلز است که تنها یک سرآن به بدنه ساز متصل شده و انتهای دیگرش می تواند آزادانه حرکت کند. به ارتعاش درآمدن این زبانه‌ها در اثر عبورجریان هوا موجب تولید صدای ساز می شود. در دنیای بلوز، پاپ، جـاز و راک، صدای سازدهنی‌ ها به گوش مـی ‌رسند. سازی کوچک که انواع صداها از آن به گوش می رسد. آنچه که به وسیله لیتل والتـرجونیور ولز ، هاولین ولف، جیمز کاتن یا میک جگر نواخته می‌شود همگی ساز دهنی یا هارمونیکا هستند، اما هر یک صدایی منحصر به خود دارند. هارمونیکا که نوای آن سالهاست روح و قلب جهانیان را تسخیر کرده، سازی ساده و بی‌ تکلّف است.

سازدهنی

از موسیقی کلاسیک گرفته تا کانتری گاوچران‌ها، از آهنـگهـای احساسی دور آتش کمـپ گرفته تا هیجان راک اند رول ، همه و همه با یک ساز ساده قابل اجرا هستند و کوچک و قابل حمل بودن و راحتی نوازندگی، آن را به یکی از پر طرفدارترین سازها تبدیل کرده است. اوتیس اسپن پیانیست مادی واترزکه یکی از بزرگترین و تاثیر گذار ترین آهنگسازهای سبک بلوز است می گوید: هارمونیکا مادر گروه موسیقی بلوز است .

تاریخچه سازدهنی

چین اولین کشوری است که می توان آن را ابداع کننده ی سازدهنی دانست. در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد در چین زمان حکومت امپراطوری نین کاوا سازی با زبانه های چوبی وجود داشت که از نظر ساختمان و نوع صدا دهی بسیارشبیه به سازدهنی امروزی بود. اما ریشه سازدهنی های امروز را بایـد در اروپا و خصوصأ در آلمان جستجو کرد . در قرن ۱۷ میلادی برای کوک کردن صدا ارگ کلیسا از وسیله ای استـفاده می شد با تیغه های فلزی که با دمیدن درسوراخهای آن فرکانس ثابتی تولید می شد. این وسیله مشابه دیاپازون و بسیار بزرگ تر از سازدهنی های امروزی بود. در حقیقت پدرآکاردئون ، ملودیکا و سازدهنی محسوب می شود اما ساز دهنی های امروزی در سال ۱۸۱۸ توسط کریستین فردریک بوشمان ۱۶ ساله اختراع و درسال ۱۸۲۱ به عنوان ساز در برلین به ثبت رسید.ساز اختراعی بوشمان بوسیله دمیدن در تیغه های فـولادی به صدا درمی آمد وشامل یک سری زبانه از جنس فولاد بود که به طور افقی چیده شده بودند و فقط نتها با فوت کردن به صدا در می آمدند.در سال ۱۸۲۶ شخصی بنام ژوزف ریختر اختراع بوشمان را با اضافه کردن ردیف دوم زبانه بالای اولین ردیف ولی در جهت مخالف آن کامل نمود با ابداع ریختر تیغه های ردیف پائین درهنگام که فوت کردن و تیغه های بالا هنگامی که هوا به داخل مکش می شد‍ به صدا در می آمد.

انواع مختلف سازدهنی و کاربردشان

از انواع مختلف سازدهنی بر حسب قابلیت‌های مختلف و جنس صدایشان در سبک‌های خاصی از موسیقی بیشتر استفاده می‌شود که در اینجا به صورت مختصر و فهرست وار به آنها اشاره می‌کنیم:

• سازدهنی ترمولو و اکتاو: سبک‌های Folk و Pop

• سازدهنی دیاتونیک: سبک‌های Blues، Country، Rock، Irish، Folk و Pop

• سازدهنی کروماتیک: سبک‌های Classical، Jazz، Irish و Pop

• سازدهنی بیس و کورد: سبک‌های Classical و Pop البته بیشتر به صورت گروه نوازی