سنتور

سنتور

سنتور : از حجاري هاي دوره هاي آشوريان و بابليان در ۶۶۹ قبل از ميلاد که نشان مي دهد اين ساز را به وسيله بند به گردن مي آويختند. سنتور به دليل قرار داشتن ايران در مسير جاده ابريشم بين شرق و غرب و تغيير دائمي مرزها در شرايط کشورگشايي ها فرهنگها نيز مرتب دستخوش تحول شده و اين تحول آلات موسيقي را بي نصيب نگذاشته است به طوريکه به درستي معلوم نيست سنتور ابتدا در کدام کشور مورد استفاده بوده است ولي مطمئنا ايراني ها قبل ازظهور اسلام با اين ساز آشنا بودند و آن را کونار مي ناميدند.

به اتکا قد مت آثار کشف شده گمان اين است که اين ساز از قلمرو ايران به کشورهای دیگر راه یافته و نامهای مختلفی پیدا کرده است. سنتور با اندک تفاوتی در شکل ظاهر و با نام های مختلف در شرق و غرب عالم وجود دارد.
اين ساز را در کشور چین یان کین، در اروپای شرقی دالسی مر، در انگلستان باتر فلای ها، در آلمان و اتریش مک پر،در هندوستان سنتور، در کامبوج في و در امريکا زیتر مي نامند که هر کدام داراي وجه تشابهاتي هستند. ساز سنتور در تعدادي از جمهوری های سابق شوروی مانند ارمنستان و گرجستان نيز رايج هست.
همچنين سنتورهای عراقی –هندي- مصري و ترکي که بعضي از آنها حدود ۳۶۰ سيم دارند .
عبدالقادر مراغه اي ساز ياطوفان را معرفي کرد که شبيه سنتور امروزي بود با اين تفاوت که براي هر صدا فقط يک تار مي بستند و با جابه جايي خرکها آن را کوک می کردند..
نام سنتور در اشعار منوچهري نيز آمده است :

کبک ناقوس زن و شارک سنتور زن است
فاخته ناي زن و بربط شده تنبور زنان

سنتور

تاریخچه سنتور

سنتور سازی کاملا ایراني است که ساخت آن را به ابونصر فارابي نسبت مي دهند که مانند بربط، ساز ديگر ايراني بعدها به خارج برده شد، سنتور سازی جعبه اي به شکل ذوذنقه است که به روي سطح آن دو رديف خرک تعبيه شده و از زوي هر خرک ۴ رشته سيم هم کوک عبور داده شده است.
سنتورهاي معمولي داراي ۹ خرک مي باشند و وسعت صدايشان اندکي بيشتر از ۳ اکتاو است و نوازنده در اجراي دستگاه هاي مختلف موسيقي سنتي کوک ساز را تغيير مي دهد و يا محل خرک ها را پس و پيش مي نمايد.
سنتور يا شاهان تور از جمله سازهاي کاملا شرقي است. شکل سنتور اقتباسي از کشتي است و سيم هاي آن برگرفته از تور ماهيگيري و صدا، صداي برخورد امواج دريا به صخره هاست.سنتور در زمانهاي گذشته به ابعاد مختلف ساخته مي شد که تا امروز به شکل هاي استاندارد سل کوک و لا کوک درآمده است.

سنتور در طي ساليان و در پي مهاجرتها و رفت و آمدهاي فرهنگي به کشورهاي ديگر برده شد .از آن جهت گروهي بر اين عقيده اند که سازهايي چون ارگ و پيانو که از نظر صدادهي صدایی چون سنتور دارند الگوهايی کامل شده از این سازسنتي ایراني هستند و در طي ساليان و قرون متمادي دوره تکامل خود را پيموده و امروزه خود به سازهاي مستقلي تبديل گشته اند اما برخلاف اين سازها که در مسير تکامل گام برداشته بودند.سنتور سير قهقرايي پيموده و تا اوايل قرن گذشته به سازي کاملا محجور بدل گشته.
ساز سنتور پيشتر با ۱۲ وتر سيم بم و ۱۲ وتر سيم زير ساخته مي شد و سنتور ۱۲ خرکي ناميده مي شد، امروزه سنتور ۱۰ خرک و سنتور ۱۱ خرکي و سنتور لا کوک نيز ساخته مي شود.
سنتور ۱۱ خرک سنتور چپ کوک ناميده مي شود در واقع هر خرکي که به سنتور اضافه مي شود صداي ساز يک پرده بم تر مي گردد.
سنتور ۹ خرک رايج ترين نوع سنتور است که سنتور سل کوک ناميده مي شود و نت هاي رديف براساس آن نوشته شده است در سنتور ۹ خرک چنانچه براساسراست کوک تنظةم شود به ترتيب سيم ها از پايين بر مبناي مي-فا- سل کوک مي شوند و مناسب براي گروهي و ارکستر است.
شاز سنتور براي رديف موسيقي سنتي و نيز براي استفاده در ارکستر داراي نقايصي است که براي رفع آنها چندي است دو نوع سنتور يکي کروماتيک با افزايش ۷ خرک به خرکهاي معمولي و ديگري سنتور باس با صداي بم ساخته شده است.
معادل نصف عمر تمرين سنتور نوازان به کوک کردن آن مي گذرد چون ضربه هاي مداوم مضراب روي سيم ها و تاثير گذاري رطوبت و حرارت روي چوب و سيم ها کوک را به هم مي زند و ۷۲ سيم بايد مرتب کوک يا هم خوان شود از اين رو سنتور سازي شناخته مي شود که در عين زيبايي بسياري از عوارض طبيعي مي وتند روي صدا و کوک ان تاثير بگذارد و حتي نوازنده هاي باتجربه را براي يک کوک دلخواه ناکام مي گذارد.
نقل شده است که حبيب سماعي نوازنده سرشناس سنتور روزي در مجلسي گفته است که کوک سنتور مرا پير کرده است.

جهت آموزش ساز سنتور زیر نظر اساتید مجرب می توانید به آموزشگاه تماشاگه راز مراجعه نمایید.

گیتار

گیتار

گیتار : میتوان از دیدگاه های مختلفی سبک های گیتار را بررسی نمود از جمله پاپ کلاسیک و فلامنگو..  و  در هر دوره شرایط مذهبی سیاسی اقتصادی و غیره باعث تحول در هنرهایی از جمله موسیقی داشته است..

انواع سبک های گیتار

گیتار کلاسیک

موسیقی کلاسیک به سالهای ۱۷۵۰ تا ۱۸۲۰ میلادی بر می گردد. دورانی که وضع اقتصادی مردم قشر متوسط روز به روز بهتر می شد و موسیقی دیگر در انحصار نجیب زادگان نبود، بلکه با بهبود شرایط اقتصادی قشر متوسط جامعه، این قشر دیگر فقط رفاه مادی نمی خواستند، بلکه دوست داشتند آنها نیز موسیقی بشنوند و حتی خودشان و فرزندانشان نواختن آلات موسیقی را یاد بگیرند. به همین منظور نت نویسی و ثبت آهنگهای ساخته شده رواج پیدا کرد. موسیقی کم کم مردمی تر شد و قطعات ساخته شده باب میل عموم مردم نیز بود و می توان موسیقی پاپ را ریشه در موسیقی کلاسیک دانست.

گیتار

گیتار

هایدن، موتسارت و بتهوون از موسیقیدانان بزرگ این دوره بودند. در واقع در سبک گیتار کلاسیک، می توانید قطعات سبُک و زیبای ساخته شده در این دوره را بنوازید. ملودی نوازی و آرپژ نقش اصلی در این سبک گیتار دارند. همچنین نحوه ضربه زدن بر سیم های گیتار، با انگشت بوده و هنگام نواختن باید گیتار را روی پای چپتان قرار دهید

گیتار فلامنکو

سبک فلامنکو که ریشه در موسیقی اصیل اسپانیایی دارد، در آغاز فقط رقص و آواز بود و گیتار فقط نقش همراهی کننده داشت. تا اینکه کم کم در اوایل قرن دهم گیتار نقش اصلی و تاثیر گذاری در سبک فلامنکو پیدا کرد. و حتی بعدها قطعات بی کلام گیتار فلامنکو ساخته شد. موسیقی فلامنکو الهام گرفته از فرهنگهای مختلف موجود در سده های ۸ تا ۱۵ در آندلس (منطقه ای در جنوب اسپانیا) می باشد که براستی هنر شگفت انگیزی را به دنیا معرفی کرد. از بزرگان معاصر گیتار فلامنکو می توان به پاکو دلوسیا، اتمار لیبرت، گروه چیپسی کینگز و آرمیک گیتاریست ایرانی اشاره نمود.

در نواختن گیتار به سبک فلامنکو که یک سبک گیتار اسپانیش است، تمام ۴ انگشت راست (اگر راست دست هستید)، به سیم ها ضربه می زنند و تکنیکهای ریتم نوازی بسیار زیبایی مثل راسگوادو در این سبک وجود دارند.

گیتار پاپ

موسیقی پاپ یا pop گرفته شده از کلمه popular به معنی محبوب و مردمی می باشد. در این موسیقی احساسات، بصورت کاملا ساده و صمیمی به مخاطب انتقال داده میشود و معمولا همراه با آواز است. رمز موفقیت گیتار پاپ در همین مردمی بودن و احساس نزدیکی کردن است. درواقع نمیتوان برای گیتار پاپ یا کلا موسیقی پاپ شخصیت و تکنیک خاصی قائل شد. چراکه نوازنده در هر سبکی از موسیقی که فعالیت کند با کمی دقت و انعطاف پذیری میتواند اثری مردمی و باب دل عموم مردم ارائه دهد.

پیانو

پیانو

پیانو : این ساز در سیر تحول سازهای زهی و اصولا در زمان پیدایش موسیقی با قدمت شش هزار ساله، اولین بار توسط شخصی به نام بارتولمئو کریستوفوری یکی از اساتید مشهور سازنده کلاوسن، سازی که به عنوان پدر پیانو شناخته می شود و صدایی مانند سنتور دارد.

پیانو به طور رسمی برای اولین بار در سال ۱۷۹۰ میلادی در شهر فلورانس ایتالیا ساخته شد. این استاد بزرگ به فکر افتاد که نواقص کلاوسن را با تبدیل مضرابهای مختلف که با فشار شسصتی ها از زیر به سیم های ساز برخورد می کرد و تعویض به چکش رفع نماید. اختراع او در دنیای موسیقی اهمیت فراوان یافت. کریستوفوری احتمالا خود نیز نمی دانست چه تحول عظیمی در جهان موسیقی به وجود خواهد آورد.کار مهم او این بود که از چکش های نمد پوش استفاده کرد. به علاوه اهرم جدیدی ساخت که چکش بتواند پس از ضربه روی سیم به سرعت برگردد. با این ابداع کلاوسن دگرگون شد و صدایی تازه در موسیقی به وجود آمد. به همین علت کریستوفوری برای معرفی ساز جدید نام نسبتا طولانی زیر را به کار برد.

پیانو

یعنی کلاوسن با صدای آهسته و بلند این نامگذاری لازم بود تا وجه تمایز پیانو را با کلاوسن نشان دهد.

انواع پیانو

در ادامه به معرفی و بررسی انواع پیانو می پردازیم ، با آموزشگاه موسیقی تماشاگه راز همراه باشید..

پیانو دیواری

در این ساز سیم های پیانو به صورت عمودی قرار گرفته و اهرم ها از طریق فشار بر روی شستی ها با زاویه ۳۵ درجه چکش ها را به طرف سیم برده و بعد از ضربه زدن به سرعت بر می گرداند.

پیانو رویال

در این ساز سیم های پیانو به صورت افقی قرار گرفته و اهرم ها از طریق فشار بر روی شستیها با زاویه ۳۵ درجه چکش را به طرف سیم به بالا پرتاب می کند و با سرعت زیاد به سیم ها ی افقی ضربه می زند، نظر به اینکه هر چه طول سیمها بیشتر باشد صدای پیانو مطلوبتر می شود. پیانو های دیواری نظر به محدودیت ارتفاع حداکثر تا ارتفاع ۱۳۵ سانتی متر ساخته شده استو در پیانوی رویال نظر به اینکه در سطح محدودیتی ندارد هم اکنون پیانوهایی تا طول ۳۰۸ سانتی متر نیز ساخته شده است.

پیانو لا

در سال های دهه ۱۸۶۰ میلادی پیانوهایی ساخته شده بود که بدون نوازنده آهنگ می نواخت و نیازی به نوازنده نداشت. تنها به وسیله پدالهای دوگانه و با فشار دادن روی هر پدال کارتهای سوراخ شده مخصوص به ترتیب به محل مکانیزم پیانو وارد شده و شستی های مورد نظر را حرکت می دادند که چکش های مربوطه به سیم ها اصابت کرده و آهنگهای از پیش تعیین شده را اجرا می کرد.
وسعت صدای پیانو عبارت است از هفت اکتاو یا بیشتر.
به علت بزرگی وسعت صدای پیانو نت نویسی آن بر روی دو حامل صورت می گیرد که معمولا حامل زیرین برای اجرا با دست چپ و حامل بالایی برای اجرا با دست راست اختصاص یافته است.

کوزه

کوزه

کوزه : ساز آفریقایی Udu شباهت زیادی به ساز کوزه در موسیقی بلوچستان و جنوب ایران دارد. تاریخچه کوزه، سازی است خود صدا و از جنس سفال که با ضربه مستقیم نواخته می شود. این ساز با شکل‌ها و شیوه‌های نواختن گوناگون در استان‌های هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستاندیده می شود.امروزه کوزه‌های هرمزگان و سیستان بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.

نواختن این ساز در بلوچستان رایج است. تشتک یک بشقاب تو گود از جنس برنج یا آلیاژهای مشابه است که کاربرد غیر موسیقایی آن استفاده در زیر شیر سماور است و اندازۀ معین و ثابتی ندارد. کوزه در واقع همان کوزه های متداول بلوچی است که مورد استفادۀ خانگی برای حمل و نگهداری آب است. غاین کوزه ها شحکمی برآمده و دهانه ای به نسبت باریک دارند.

کوزه

کوزه

 

طرز نواختن با کوزه

در ترکیب از دو کوزه و یک تشتک استفاده می کنند. داخل هر کوزه مقداری آب ریخته شده و کوزه ای که آبش بیشتر است صدایش زیرتر و کوزه با آب کمتر صدایی بم تر دارد. نوازنده با کف هر دو دست خود به طور متناوب بر دهانۀ کوزه ها و پشت تشتک ضربه می زند و آن ها را به صدا در می آورد. صدای کوزه ها بم و گرفته و در تضاد با صدای تشتک است و این دو صدا در مجموع به طور متناوب(نه همزمان) شنیده می شوند. این مجموعه ساز معمولا در کنار قیچک و تمبورک نواخته می شوند و در سایر نمونه های موسیقی بلوچستان کاربردی ندارند. با انتخاب تشتک مناسب از نظر زیر و بمی صدا و با کم و زیاد کردن آب داخل کوزه ها می توان صدای ترکیبی تشتک و کوزه را به طور نسبی با سایر سازهای بلوچی کوک کرد.

نواختن سازهای کوبه‌ای خصوصاً کوزه با تفکری اشتباه است، به صورتی که آن را همانند دف و تنبک با همان لحن می نوازند که البته شیوه نادرستی است. چون هر سازی باید با توّجه به نوع صدادهی و لحن مخصوص خود نواخته شود و باید از ترکیبات ریتمیک متناسب با هویت ساز استفاده نمود. ساز کوزه افزون بر این که خاستگاه ایرانی دارد ، دارای صدادهی بسیار نزدیکی با طبلا است و در سازبندی موسیقی ایرانی دارای رنگ جدید و خوبی نیز هست.

کاخن

کاخن

کاخن : نوازنده بر روی کاخون می نشیند و با ضربات کف دست و انگشتان که بر روی صفحه جلویی ساز می کوبد ، صدایی خاص و زنگ دار تولید می کند . مهم‌ترین ناحیه صدادهی قسمت فوقانی است که روی آن ضربه می‌زنند، چوبیست مخصوص و نازک و بدون گره. در قسمت پشت ساز حفره‌ای ایجاد شده است همانند حفره گیتار که صدای بم از آنجا خارج شود، پشت صفحه اصلی فنر متصل شده که صدای اصلی کاخون را تولید میکند.

بهترین سازندگان این ساز در کشور پرو هستند.

ساختار کاخن

کاخون جعبه ای شش وجهی و مکعب مستطیل شکل است که پنج وجه آن را از یک لایه چوب نازک به ضخامت ۳/۱ تا ۲ سانتیمتر (۵/۰ تا ۷۵/۰ اینچ) می سازند . وجه ششم (که یکی از مستطیل هاست) از یک لایه تخته سه لای نازک پوشانیده می شود . این وجه که سطح ضربه خورنده یا سر(Head) کاحون است “تاپا” (Tapa) نام دارد . حفره صدا(Sound hole) در وجه كناری “تاپا” تعبیه می گردد

صفحه چوبی “تاپا” را معمولا به طور کامل به جعبه کاخون نمی چسبانند ، به طوری که در نواحی فوقانی اش فقط در چند نقطه به کاخون متصل است . با این تمهید هنگام ضربه زدن به “تاپا” صدایی گِزمانند و خاص با افه لرزشی از کاخون به گوش می رسد .

کاخن

کاخن

فاکتورهایی که در خصوصیات صوتی کاخون از قبیل ارتفاع (زیری و بمی) ، حجم ، طنین و کاراکتر ویه صدای آن موثرند عبارتند از اندازه و شکل کاخون ، جنس و ضخامت چوب مورد استفاده در ساخت آن و اندازه و محل تعبیه حفره صدا

نوع چوبی که صفحه “تاپا” را تشکیل می دهد بسیار متنوع است و بستگی دارد به اینکه سازنده (یا سفارش دهنده) چه نوع صدایی را ترجیح می دهد .

صداهای با تنالیته پایین (بم) گرم و مطبوعند و صداهای با تنالیته بالا (زیر) واضح و درخشانند ، بدون آنکه تغییری در ویژگیهای صوتی کاخون از نظر کاراکتر ایجاد شود . برای ساخت صفحه “تاپا” معمولا از چوبهای درخت گیلاس ، ماهون و افرا استفاده می کنند ؛ در حالیکه بقیه قسمتهای کاخون را از چوب کاج ، صنوبر و یا سایر چوبهای سفید مرغوب می سازند .

اخیراً یک پرکاشنسیت پرویی به نام روبرتو چینو بولانیوس (Roberto chino Bolanos) یک کاخون از جنس پلِکسی گلاس (Plexiglass)ابداع نمود که پلِکسی کاخون (Plexicajon) نام دارد

بدنه شفاف این کاخون از کاخون سنتی بزرگتر و سنگین تر است و حجم صدای آن اندکی از کاخون سنتی بیشتر می باشد

کریس نیسِن (Chris Nissen) سازنده درام است و مبدع چند نوع کاخون قابل حمل درام های وی با نام ” Slapdrum” از شهرت جهانی برخوردارند .

در زیر دو نمونه از كاحونهای پرتابل وی به نام های Lapdrum” ” و “”Slapboxx دیده می شود

“Lapdrum” را بین رانها قرار می دهند و “Slapboxx” روی رانها واقع می شود . بدین ترتیب نوازنده می تواند براحتی بنشیند و پشتش به پشتی صندلی تكیه داشته باشد . ضمن اینكه كوچك و قابل حمل نقل هستند واز لحاظ نوع صدا نیز كاملا كاراكتر ویژه كاخون سنتی را القا می كنن

نوعی دیگر از كاخون به نام سُل كاخون (Solcajon) به صورت لوله های بلند ساخته شده مانند كونگا (Conga)نواخته می شود

عود

عود

عود : ساز عود در گروه سازهای زهی – زخمه‌ای قرار می‌گیرد، طول آن تقریبا ۸۵ سانتی متر است و هنگام نواختن به صورت افقی روی ران پا گذاشته می‌شود.این ساز در حقیقت‌ نوعی‌ سمبل‌ تاریخی‌ برای‌ سازهای‌ ایرانی‌ به شمار می‌آید و از آن در موسیقی سنتی خاورمیانه و شرق آفریقا استفاده می‌شود.

ریشه نام عود یا بربط

ریشه نام عود (و عمو زاده هم لغتش، لوت) برای این ساز ناشناخته است. لغت عربی العود یک تکه باریک از چوب شبیه به شکل یک کلش را مشخص می کند. شاید به مضراب چوبی که در قدیم و به صورت سنتی برای نواختن عود استفاده می شد، اشاره می کند. یا به باریکه های چوب مورد استفاده برای پشت ساز یا صفحه صدای چوبی که آنرا از سایر سازهای مشابه با بدنه های پوستی متمایز می کرد. تحقیقات توسط یک محقق چنین نشان می دهد که ممکن است لغت عود به سادگی یک لغت عاریه گرفته از لغت فارسی رود باشد که به معنای یک ساز سیم دار یا لوت بوده است.

عود

عود

اجزاء و ساختمان عود (بربط)

اجزاء عود عبارتند از :

صفحه

کاسه

(عودهای ترکیه دارای کاسه کوچک و ایرانی متوسط و عربی بزرگ) می¬باشد.

سیم¬گیر

شبکه (خورشیدی)

سیم¬ها

دسته

شیطانک

گوشی¬ها

سرپنچه

پل¬های زیر صفحه

مضراب

این ساز گلابی شکل دارای شکمی بزرگ و دسته آن کوتاه است که در بالای دسته دارای شکستگی می¬باشد. دسته آن بسیار کوتاه است به طوری که قسمت اعظم طول سیمها در امتداد شکم قرار گرفته است. سطح رویی از جنس چوب است که بر آن پنجره¬های مشبک و ۳ گل ساز به طور متقارن نسبت به هم وجود دارد و کاسه به صورت ترکه¬ای ساخته می¬شود و گاهی نیز به صورت یک تکه است. جنس چوب کاسه معمولاً از چوب گردو یا افرا می¬باشد.

عود فاقد دستان است و خرک ساز بسیار کوتاه و تا اندازه¬ای کشیده است که به دو صورت ثابت و متحرک ساخته می¬شود. معمولاً عود دارای ۱۰ سیم یا ۵ سیم جفتی است. تعداد سیمهای عود مختلف است و بنا به سلیقه نوازندگان می¬باشد.

گوشی¬های عود کاملاً به عقب خمیده است و در اطراف جایگاه بر روی دسته مستقر می¬باشد. سیم بست روی قسمت تحتانی بدنه طنین قرار داردکه فونکسیون خرک را بر عهده میگیرد.

عود توسط مضراب نواخته می¬شود که معمولاً در سه اندازه کوچک ، متوسط و بزرگ می¬باشد.

تمپو

تمپو

تمپو : تمپوی قطعات موسیقی اروپایی تا پیش از دوره کلاسیک، بسته به نوع قطعه، کمابیش ثابت و معلوم بود . از آن دوره به بعد تعیین تمپوی اثر برای آهنگساز رایج شد و آهنگ‌سازان در آغاز پارتیتور تمپوی مورد نظر خود را، معمولا با عبارات ایتالیایی، می‌نوشتند .

تمپو

تمپو

انواع سبک های تمپو

  • drum and bass averages a BPM of 160-180
  • dubstep is around 140 BPM
  • House varies between 118 and 135 BPM
  • hip-hop is around 115 BPM
  • Concert marches are typically ~120 BPM.
  • Screamers are usually 130-150 BPM
  • Largo is 40-60 BPM
  • Larghetto is 60-66 BPM
  • Adagio is 66-76 BPM
  • Andante is 76-108 BPM
  • Moderato is 108-120 BPM
  • Allegro is 120-168 BPM
  • Presto is 168-200 BPM
  • Prestissimo is 200+ BPM (These last according to my Sabine Zipbeat.)

تقریبا تمام اساتید دنیا دانسته و ندانسته به شاگرداشون میگویند برای تمرین تمپو رو روی ۶۰ بزارید . آیا تابه حال فکر کردید که چرا باید تمپو ۶۰ باشد. جرا نباید ۷۰ – ۸۰ یا اصلا ۶۱ باشد

دلیل این قضیه اینه که شما موقع یادگیری موسیقی باید بتونید زمان رو محاسبه کنید تانت ها رو درست و سرضرب اجرا کنید . باید انقدر تمرین کنید تا مغز بتون در زمان درست به انگشتاتون فرمان بده و نت دقیقا سر ضرب نواخته شه . از طرفی باید دقت کنید که حالت انگشت ها درست باشن و یا نت هایی رو که با چشم از روی مثلا دفتر نت می خونین درست تشخیص بدین و درست اجرا کنین .

ویلنسل

ویلنسل

ویلنسل : گفته می‌شود که طنین صدای ویلنسل بیشترین شباهت را به صدای مردان دارد. این ساز جزء بدنی اصلی ارکستر سمفونیک و صدای باس در میان سازهای کوارتت زهی و هم‌چنین ساز ثابت ارکسترهای مجلسی است.

ویلنسل از اجزای تشکیل دهنده‌ای مانند ویلن ساخته می‌شود و تنها تفاوتش اندازه‌ی بزرگتر آن است. آرشه‌‌ی ویلنسل حدود دو سانتیمتر کوتاهتر و کمی سنگین تر از آرشه‌ ویلن است.

از نقطه نظر تاریخی، صدا و ساختمان ساز ویلنسل در خانواده‌ ویلن قرار می‌گیرد اما در دو مورد با ویلن و ویولا تفاوت دارد: وضعیت نواختن و انگشت گذاری.

ویلنسل

ویلنسل

به دلیل اندازه‌ بزرگ ویلنسل این ساز به صورت عمودی نواخته می‌شود (مانند ساز ویولا دا گامبا متعلق به دوره‌ رنسانس). در حال حاضر نوازندگان این ساز را بین پاهای خود قرار می‌دهند و انتهای آن روی پایه‌ فلزی روی زمین قرار می‌گیرد.

انگشت گذاری ساز ویلنسل در قرن هجدهم دچار تغییراتی شد. مهمترین این تغییرات رواج استفاده از انگشت شست در این ساز بود.

ویولنسل های معروف

ویولنسل های معروف عبارتند از:

• Andrea Amati، ساخته شده به سال ۱۵۷۲، نواخته شده بدست Wieland Kuijken

• Servais Stradivarius، در موزه Smithsonian در واشنگتن

• Davidov Stradivarius، نواخته شده بدست ژاکلین دوپره و یویوما

• Barjansky Stradivarius، نواخته شده بدست جولیان لوید وبر

• Bonjour Stradivarius، نواخته شده بدست سو بائه

• Paganini-Ladenburg Stradivarius، نواخته شده بدست کلایو گرین اسمیت از کوارتت زهی توکیو

• Duport Stradivarius، نواخته شده بدست مستیسلاو روستروپوویچ

• Piatti Stradivarius، ساخته شده به سال ۱۷۲۰، نواخته شده بدست کارلوس پریه¬تو